علی رنجبران: ماجرا از آنجایی آغاز شد که در سال‌های بسیار دور، هزاران سال پیش، در یک شب گرم تابستانی مردی که به خانه باز می‌گشت به آسمان نگاه کرد. او دریافت که بر خی از این نقاط نورانی حرکت می‌کنند. یونانی‌ها آن اشیاء متحرک را پلانتیس (به معنی سرگردان) نامیدند و شاید بتوان این جا را آغاز شناخت ما از جهان اطرافمان دانست. بعد تر فیلسوفان یونانی کوچک‌ترین جزء ماده را که غیرقابل تقسیم می‌دانستند، اتم نامیدند؛ نامی که هنوز هم پا بر جا است و البته ما می‌دانیم که غیر قابل تقسیم نیست. بدین ترتیب ما از سال‌ها قبل فهمیده‌ایم که جهان در دو سوی ما به سمت بی‌نهایت کوچکی و بی نهایت بزرگی می‌رود؛ فقط کافی است از مقیاس معمولی جهانی که در آن زندگی می‌کنیم کمی دور شده و ژرف‌تر بیندیشیم. فایل فلش زیر هم به ما کمک می‌کند درک بهتری از جهانی که در آن زندگی می‌کنیم به دست بیاوریم.
در این فایل باید انتخاب کنیم که به کدام سمت پیش برویم؛ یا به سمت ابعاد بزرگ جهان به یا به جهت ریزترین اجزای تشکیل دهنده ماده. در هر دو سمت جذابیت‌های زیادی وجود دارد. کافی است چرخ ماوس‌تان را به سمت خودتان بچرخانید یا دکمه راست را فشار دهید تا به سمت ابعاد بزرگ‌تر حرکت کنید. واحد همه اندازه‌گیری‌ها همان متر معمولی است. در میانه راه دایناسورها را خواهید دید و در سمت و چپ و پائین فایل، ابعادی را که در آن به سر می‌برید ی‌توانید بخوانید. کمی طول می‌کشد تا به اندازه 10 به توان 7 برسید و از کره زمین خارج شوید. 10 به توان 10 متر جایی است که می‌توانید ستاره‌های نظیر یا بزرگ‌تر از خورشید را بشناسید. در 10 به توان 13 به ابعاد فاصله فضاپیمای ویجر1 از زمین خواهید رسید که تقریبا برابر یک روز نوری است. در 10 به توان 21 متر، ابعاد جهانی مملو از کهکشان را درک خواهید کرد. در 10 به توان 27 متر ابعاد جهانی که می‌شناسیم و دیده‌ایم به پایان می‌رسد. در هر قسمت هم می توانید با کلیک روی نوشته‌ها اطلاعاتی راجع به چیزهایی که در آن وجود دارد بخوانید.
اما سفر برای شناخت ابعاد جهان هنوز تمام نشده. از همان نقطه شروع این بار چرخ موس را به سمت روبرو بچرخانید یا دکمه سمت چپ را فشار دهید تا به درون جهانی پر از شگفتی و نادیدنی از ابعاد کوچک‌تر از متر سفر کنید. در 10 به توان منفی 4 متر (معادل یک دهم میلی‌متر) به ابعاد قطر موی سر انسان می‌رسید و البته کلی چیز دیگر.10 به توان منفی 8 ابعاد دی.ان.ای است که بدن ما و سایر جانداران را شکل داده؛ 10 به توان منفی 14 ابعاد هسته اتم است و کمی بعدتر به اجزای تشکیل‌دهنده پروتون و نوترون یعنی کوارک‌ها می‌رسید. در 10 به توان منفی 24 هم به آخرین چیزی که می‌شناسیم می‌رسید یعنی یک نوتروینو و بعد وارد جهانی می‌شوید که به کویر پلانک مشهور است. از این جا دیگر به هیچ چیزی برنمی‌خوریم تا به طول پلانک برسیم یعنی 10 به توان منفی 35 متر و اینجا دیوار پلانک است، نه در زمان و نه در ابعاد، درک ما از آن عقب‌تر نمی‌رود البته فعلا.
از کاوش در ابعاد جهان لذت ببرید!

5353